Havaların soğumasıyla birlikte zatürre vakalarının arttığına dikkat çeken uzmanlar, özellikle beş yaş altındaki çocuklar ve 65 yaş üzerindeki yaşlıların bu hastalıktan daha fazla etkilendiğini belirtiyor. İklim değişikliği, hava kirliliği ve sigara kullanımı gibi faktörlerin zatürreyi daha ölümcül hale getirdiğini vurgulayan sağlık uzmanları, erken tedavi ve aşılamanın önemine dikkat çekiyor.
Zatürre: Küresel Ölüm Nedenleri Arasında Beşinci Sırada
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, zatürre (pnömoni) 2021 yılında küresel ölüm nedenleri arasında beşinci sırada yer aldı. Her yıl milyonlarca insanın ölümüne neden olan pnömoni, alt solunum yolu enfeksiyonları arasında en ölümcül bulaşıcı hastalık olarak öne çıkıyor. Dünya genelinde 2.5 milyon kişi zatürre nedeniyle hayatını kaybederken, bu hastalık kalp hastalıkları dahil diğer tüm hastalıklardan daha fazla ölüme yol açtı.
Prof. Dr. Cantürk Taşçı, zatürrenin tüm dünyada hastane başvurularının, tedavi masraflarının ve iş-gün kayıplarının önemli bir kısmından sorumlu olduğunu belirtiyor. Zatürre, Kovid-19 ile birlikte 10 milyon insanın ölümüne neden olmuş ve hala önemli bir sağlık tehdidi oluşturuyor.
İklim Değişikliği Zatürreyi Artırıyor
İklim değişikliği, özellikle solunum yolu hastalıklarının sıklığını artıran bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Türk Toraks Derneği Solunum Sistemi Enfeksiyonları Çalışma Grubu Sekreteri Doç. Dr. Ezgi Demirdöğen, iklim değişikliğinin zatürre vakalarını artıran önemli bir etken olduğunu belirtiyor.
Doç. Dr. Demirdöğen, “İklim değişikliği, pnömoni gibi solunum yolu hastalıklarının görülme sıklığını artırırken, aynı zamanda başka enfeksiyon salgınlarının riskini de yükseltiyor. Yaşlılar ve çocuklar, özellikle bu hastalıklar için en büyük risk grubunu oluşturuyor.” dedi.
Hava Kirliliği ve Sigara Kullanımı Zatürreyi Tehdit Ediyor
Uzmanlar, 50 yaş üstü bireylerde zatürreye bağlı ölümlerin yarısının hava kirliliği ve sigara içmeye bağlı olduğunu vurguluyor. Hava kirliliğine maruz kalan yaşlılar, aynı zamanda evde kirli yakıtlarla ısınma sağlayan aileler de risk altında. Bu durum, özellikle yetersiz beslenme ve düşük aşı oranlarıyla birleştiğinde çocukları daha savunmasız hale getiriyor.
Zatürre Riskini Azaltmak İçin Aşılar Hayati Önem Taşıyor
İleri yaşlarda ve çocuklarda zatürreyi önlemenin en etkili yollarından biri, pnömokok aşısı ile koruma sağlamaktır. Dr. Dilek Leyla Mamçu, zatürre aşısının hastaneye yatışları ve yoğun bakım ihtiyaçlarını azalttığını belirtiyor.
Dr. Mamçu, “Pnömokok aşısı, özellikle 65 yaş ve üzeri yaşlılar ile kronik hastalığı olan bireyler için hayat kurtarıcıdır. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler ve sigara kullananlar için de büyük önem taşır.” dedi.
Zatürre Aşısı Kimler İçin Gereklidir?
Zatürre, her yaştan insanı etkileyebilir, ancak bazı gruplar daha fazla risk altındadır.
Çocuklar: 5 yaş altındaki çocuklar en büyük risk grubunda yer alıyor.
Yaşlılar: 65 yaş ve üzerindeki bireyler, yaşlanma ile birlikte bağışıklık sistemindeki zayıflama nedeniyle zatürreye daha yatkındır.
Kronik Hastalığı Olanlar: Kalp, şeker, böbrek hastalıkları, akciğer rahatsızlıkları veya bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler de risk altındadır.
Sigara İçenler ve Alkol Bağımlıları: Sigara kullanımı, akciğer sağlığını zayıflatırken alkol bağımlılığı da vücudun enfeksiyonlarla mücadelesini zorlaştırır.
Sonuç: Zatürreye Karşı Korunma İçin Aşıların Önemi
Dünyada giderek artan yaşlı nüfus oranı, zatürre vakalarının sayısını daha da artırıyor. Yaşlılarda artan ek kronik hastalıklar, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı duyarlılığı artırıyor. Bu nedenle 65 yaş ve üzeri kişilerin zatürre riski gençlere göre çok daha yüksek ve bazen öldürücü olabilir.
Uzmanlar, pnömoniye karşı koruyucu önlemler alınması gerektiğini belirterek, zatürre aşısının en önemli savunma aracını oluşturduğunu ifade ediyor. Erken teşhis, uygun tedavi ve aşılamayla zatürreye karşı büyük oranda korunmak mümkün.
Zatürreyi Önlemek İçin Adımlar:
1. Pnömokok aşısı yaptırmak.
2. Sigara içmemek ve hava kirliliğinden korunmak.
3. Bağışıklık sistemi zayıf bireylerin özel önlemler alması.
4. Sağlıklı beslenmek ve hijyen kurallarına dikkat etmek.
5. Düzenli sağlık kontrollerine gitmek.
Zatürre Aşısı Her Yaştan Birey İçin Önemli!