Küresel Silah Ticaretinde Devasa Artış: Ukrayna Krizi Etkisiyle 111 Milyar Dolara Ulaşıldı
Rusya merkezli Dünya Silah Ticareti Analiz Merkezi tarafından yayımlanan rapora göre, küresel silah satışları geçtiğimiz yıl, Soğuk Savaş döneminden bu yana en yüksek seviyeye ulaşarak 2024’te 111 milyar 600 milyon dolar olarak kaydedildi. Bu artış, Ukrayna’daki çatışma da dahil olmak üzere bir dizi faktörün etkisiyle gerçekleşti.
Silah Ticaretindeki Büyüme: 2021-2023 Yılları Arası Veriler
Merkezin raporuna göre, dünya genelinde silah ve askeri teçhizat ihracatı, 2021’de 82 milyar 942 milyon dolar, 2022’de 106 milyar 185 milyon dolar ve 2023’te 96 milyar 889 milyon dolar seviyelerine yükseldi. Ancak, 2024 yılı itibarıyla silah ticareti, tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarak 111 milyar 600 milyon dolar seviyesine ulaştı.
Bu devasa artışın sebepleri arasında Ukrayna’daki savaşın yanı sıra, dünya çapında silah alım-satımına dair farklı dinamikler de bulunuyor. Özellikle Kiev’e yapılan askeri yardımlar kapsamında eski silahların yerini, daha modern ve pahalı silah türleri alıyor.
Ukrayna Krizi ve Silah Alımları
Raporda, Ukrayna’daki çatışmanın küresel silah ticaretine etkisinin büyük olduğu vurgulanıyor. “Kiev’e yapılan askeri yardımların bir parçası olarak eski silah ve askeri teçhizatlardan kurtulan ‘Kolektif Batı’ ülkeleri, büyük miktarlarda modern ve daha pahalı silah alımlarına başladı” ifadesi dikkat çekiyor.
Bu durumun en büyük faydalanıcısı ise, NATO üyesi ülkelerin silah pazarını fiilen elinde tutan ABD oldu. ABD, dünya silah ticaretindeki hakimiyetini sürdürerek, yeni silah alımları ve sözleşmelerle pazar payını artırdı.
Silah Ticareti ve Kısa Vadeli Sözleşmeler
Dünya genelindeki konvansiyonel silah ticareti, 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 28 oranında arttı. Bu artış, Ukrayna krizinin kötüleşmesi ve özel askeri harekattan önceki dönemdeki Rusya karşıtı histerinin etkisiyle açıklanıyor. Ayrıca, Rusya’nın askeri harekâtı başladıktan sonra yapılan kısa vadeli silah alım sözleşmeleri de bu artışa önemli bir katkı sağladı.
2023 yılına gelindiğinde ise, bu oran bir önceki yıla göre yüzde 8.75 azalmış olsa da, 2021 yılına kıyasla yüzde 16.8 oranında bir artış görüldü. Uzmanlar, bu düşüşün 2022-2023 yıllarında kısa vadeli sözleşmeler kapsamında gerçekleştirilen teslimatlar ile açıklanabileceğini belirtiyor. Öte yandan, daha uzun vadeli sözleşmelerin halen yürütme aşamasında olduğu ifade ediliyor.
Küresel Silah Ticaretindeki Gelecek Trendler
Uzmanlar, küresel silah ticaretinin gelecekte de artmaya devam edeceğini öngörüyor. Silah alımları, başta Ukrayna olmak üzere, dünya çapında devam eden çatışmalar ve askeri harekâtlarla doğrudan ilişkili olarak şekillenmeye devam edecek. Ayrıca, teknolojik yenilikler ve daha modern silahların talebindeki artış da bu büyümenin önemli bir parçası olacak.
NATO ülkelerinin silah pazarındaki hakimiyeti, gelecekte de devam edeceği ve ABD‘nin öncü rolünü sürdüreceği tahmin ediliyor. Ancak, yeni jeopolitik krizler ve silahlanma yarışları, küresel ticaretin dinamiklerini daha da değiştirebilir.
