1. **Birinci Dünya Savaşı (1914-1918)**
– Osmanlı İmparatorluğu, 1914’te Almanya’nın yanında Birinci Dünya Savaşı’na girdi. Savaş, Osmanlı topraklarında büyük kayıplara neden oldu.
– 1918’de savaşın sonlanmasıyla Osmanlı Devleti, İtilaf Devletleri’ne karşı mağlup oldu ve Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzaladı.
2. **Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918)**
– Bu antlaşmayla Osmanlı toprakları fiilen işgal edilmeye başlandı. İtilaf Devletleri, stratejik bölgeleri ve limanları ele geçirerek Anadolu’yu parçalama niyetlerini açıkladı.
– İstanbul ve çeşitli Anadolu şehirleri işgal edilirken halkta büyük bir direnç ve bağımsızlık arzusu doğdu.
3. **Milli Mücadele’nin Başlangıcı**
– 1919 yılında, halk işgallere karşı direniş gösterdi. İzmir’in işgali ile başlayan direniş, Kuvay-ı Milliye adı verilen yerel direniş hareketleriyle büyüdü.
– Mustafa Kemal Paşa, halkın bu direniş gücünü örgütlemek için Samsun’a çıktı ve Kurtuluş Savaşı’nı başlatan süreci başlattı.
4. **Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı (19 Mayıs 1919)**
– Mustafa Kemal Paşa, işgallere karşı ulusal bir direniş başlatmak amacıyla 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Bu tarih Türk Kurtuluş Mücadelesi’nin başlangıcı olarak kabul edilir.
– Ardından Amasya Genelgesi yayınlandı. Bu genelgeyle “vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu” ilan edildi.
5. **Erzurum ve Sivas Kongreleri (1919)**
– Erzurum Kongresi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919) ve Sivas Kongresi (4 – 11 Eylül 1919) ile milli mücadele için bir birlik sağlandı ve “Manda ve Himaye” fikri reddedildi.
– Milletin iradesine dayalı bir yönetim fikri kabul edildi, bu da daha sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkesi olacaktı.
6. **Misak-ı Milli Kararları (28 Ocak 1920)**
– İstanbul’da toplanan son Osmanlı Mebusan Meclisi, ülkenin sınırlarını belirleyen ve bağımsızlığın esaslarını içeren “Misak-ı Milli” kararlarını kabul etti.
– Bu kararlar, Kurtuluş Savaşı’nın ve yeni devletin sınırlarını belirleme hedefini ortaya koydu.
7. **TBMM’nin Açılması (23 Nisan 1920)**
– İstanbul’un işgalinden sonra Mustafa Kemal ve arkadaşları Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (TBMM) açtı. Bu, egemenliğin millete geçtiğini simgeleyen en önemli adımdı.
– TBMM, Kurtuluş Savaşı’nı yöneten ve bağımsızlık mücadelesini sürdüren organ oldu.
8. **Kurtuluş Savaşı (1920-1922)**
– **İnönü Savaşları (1921):** Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı zafer kazanıldı. Bu savaş, direnişin moral gücünü artırdı.
– **Sakarya Meydan Muharebesi (1921):** Mustafa Kemal’in “Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır” sözüyle savunma genişletildi ve Yunan kuvvetleri Sakarya’da durduruldu.
– **Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26 Ağustos – 9 Eylül 1922):** Türk ordusu büyük bir zafer kazanarak Yunan ordusunu İzmir’e kadar sürüp Anadolu’dan çıkardı.
9. **Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922)**
– Savaşın sonlanmasıyla Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı. Bu anlaşma, İtilaf Devletleri’nin Türkiye’nin bağımsızlık iddiasını kabul ettiğini gösterdi.
– Türk topraklarındaki yabancı işgallere son verildi.
10. **Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)**
– İsviçre’nin Lozan şehrinde toplanan konferansta Türkiye’nin yeni sınırları ve bağımsızlık hakları onaylandı.
– Lozan, uluslararası düzeyde Türkiye’nin bağımsız bir devlet olarak tanınmasını sağladı ve Osmanlı Devleti’ne ait borçlar, azınlık hakları gibi konular çözüldü.
11. **Cumhuriyet’in İlanı (29 Ekim 1923)**
– Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni ilan etti. Bu ilanla, saltanat sistemi sona erdi ve devletin yönetim biçimi Cumhuriyet oldu.
– Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
12. **Devrimlerin Başlangıcı**
– Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra Atatürk, toplumun her alanında reformlar yaparak modern, laik ve çağdaş bir ülke kurmayı hedefledi.
– Alfabe değişikliği, medeni kanun, kadınlara seçme ve seçilme hakkı gibi birçok devrim gerçekleştirildi.
Bu süreç, modern Türkiye’nin temellerini attı ve Türkiye Cumhuriyeti, bağımsızlık ve egemenlik ilkeleri doğrultusunda dünya sahnesinde yerini aldı.
