Müsilaj Marmara’yı Sarıyor: Deniz Ekosistemi Tehlikede
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Erdek Körfezi’nde yeniden görülen müsilajın 7 hafta gibi kısa bir sürede Marmara Denizi’ni kapladığını açıkladı.
7 Haftada Marmara’yı Sardı
Prof. Dr. Mustafa Sarı’nın aktardığına göre, 23 Ekim’de Erdek Körfezi’nde tespit edilen müsilaj, 6 Kasım’da Marmara Adaları ve Tekirdağ kıyılarına, 13 Kasım’da İstanbul Prens Adaları’na, 5 Aralık’ta ise İzmit Körfezi’ne ulaştı. 19 Aralık’ta ise Çanakkale Boğazı açıklarında da yoğun şekilde görüldü. Sarı, müsilajın suların ısınmasıyla ilkbaharda tekrar yüzeye çıkabileceğini belirtti.
Deniz Canlıları Tehlikede
Denizin dibine çöken müsilajın, pinalar, deniz çayırları, süngerler ve mercanlar gibi canlılar için tehdit oluşturduğuna dikkat çeken Sarı, bu durumun balıkçılık faaliyetlerini de olumsuz etkilediğini vurguladı. Müsilaj, balıkçıların ağlarını kullanılamaz hale getirdiği gibi, denizlerdeki biyolojik çeşitliliği de tehdit ediyor.
Sorunun Kaynağı: Kirlilik ve İklim Değişikliği
Sarı, müsilajın oluşumunu deniz kirliliği, durağan deniz şartları ve iklim değişikliğine bağlı su sıcaklığı artışıyla ilişkilendirdi. Kirliliğin özellikle azot ve fosfor yüküyle tetiklendiğini belirten Sarı, bu unsurların kontrol edilmemesi durumunda müsilajın tekrarlayacağını ifade etti.
Marmara Denizi’nin Kirlilik Kıskacı
Yaklaşık 25 milyon kişinin yaşadığı Marmara Bölgesi, yoğun sanayi faaliyetleri ve iki yüzün üzerinde akarsudan taşınan kirleticilerle mücadele ediyor. Yanlış uygulamalar nedeniyle yıllardır derin deşarj yöntemiyle denize bırakılan atıklar, mevcut akıntı sisteminin yetersizliği sebebiyle Marmara Denizi’ni daha da kirletiyor.
Eylem Planı Yeterli Olmadı
2021 yılında hazırlanan Marmara Denizi Eylem Planı ve ilan edilen özel çevre koruma bölgesi, müsilaj sorununun çözümünde yeterli olamadı. Sarı, evsel atıkların ileri biyolojik arıtma oranının 2021’de %51’den 2024’te %51,7’ye çıkmasının yetersizliğine dikkat çekti.
Acil Önlemler Şart
Prof. Dr. Mustafa Sarı, merkezi ve yerel yönetimlerin, özel sektörün ve bireylerin sorumluluk alarak iş birliği yapması gerektiğini vurguladı. Müsilajın etkilerini azaltmak ve Marmara Denizi’ni korumak için önerdiği başlıca tedbirler şunlar:
Sanayi atıklarının akarsulara deşarjı kontrol altına alınmalı.
Çalışmayan arıtma tesisleri faaliyete geçirilmeli.
Deniz temizliği kampanyaları düzenlenmeli.
Müsilajdan zarar gören sektörler için sigorta sistemi oluşturulmalı.
Bilim İnsanlarından Çağrı
Sarı, bilim insanlarının mevcut durumu değerlendirdiğini ve çözüm yollarını sunduğunu belirterek artık uygulamanın hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Marmara Denizi’nin kurtarılması için acil iş birliğine ihtiyaç olduğunu ifade etti.
