Pazartesi günü Türkiye’nin güneyini vuran en sonuncusu, 7,8 büyüklüğünde bir depremin kuzeydoğuyu harap ettiği 1939’dan bu yana ülkeyi vuran en güçlü deprem. Aynı zamanda 80 yıldan fazla bir süredir en ölümcül olanıdır.
Cuma sabahı itibariyle, teyit edilen ölü sayısı Türkiye ve Suriye’de 22.000’i aştı ve kurtarma ekipleri yıkık dökük binaları kazmaya devam ettikçe bu sayının artması bekleniyor. 1999’da, İstanbul’un 60 km dışındaki Kocaeli ilinde 7,6 büyüklüğündeki bir sarsıntı 17.000’den fazla insanı öldürdü.
Dünya çapında deprem, geçen yüzyılın en ölümcül 20 depremi arasında ve Haiti’de 300.000’den fazla insanın hayatını kaybettiği 7 büyüklüğündeki depremin olduğu 2010’dan bu yana en kötü deprem olarak kayıtlara geçti
Suriye ve Türkiye’deki yüksek ölü sayısı, bir dizi faktörün birleşiminden kaynaklanmaktadır: depremin gücü ve büyüklüğü, yoğun nüfuslu bölgelere yakınlığı ve Dünya yüzeyinin altındaki sığ başlangıç noktası. Pazartesi günkü deprem sadece 11 km derinlikte başladı, bu da sismik dalgaların yüzeye ulaşmasının kısa sürdüğü anlamına geliyor. Yerin derinliklerinde meydana gelen depremler daha az yıkıcıdır çünkü enerjileri yüzeye ulaştığında bir miktar güç kaybederler.
Türkiye’nin uzun bir yıkıcı sarsıntı geçmişi var. Ülke, Arap, Anadolu ve Afrika olmak üzere üç ana tektonik levhanın kesiştiği noktada bulunuyor. Levhalar hareket edip birbirine bastırdıkça, yer kabuğundaki çatlaklar olan fay bölgelerine baskı uygularlar. Bu hareket, zaman zaman aniden salınan ve depremlere neden olan stres oluşturur.
Tarihsel olarak, Türkiye’deki sismik faaliyetlerin çoğu, 15 milyon nüfusa sahip İstanbul’a yakınlığı nedeniyle yakından izlenen bir bölge olan kuzeyde gerçekleşiyor. 1900’den bu yana, kuzey fayı boyunca çoğu 7’nin üzerinde olan düzinelerce deprem meydana geldi.
Doğu Anadolu Fayı boyunca depremler daha az yaygındır. Pazartesi günkü deprem, son yüz yılda orada meydana gelen yaklaşık bir düzine depremden biriydi ve hiçbiri 7 büyüklüğünden büyük değildi. yer kabuğunda dikey bir kırılmaya neden olan bölgedeki yukarı gerilim.
Kaynaklar: NOAA’nın Ulusal Çevresel Bilgi Merkezlerinden, Birleşik Devletler Jeoloji Araştırması’ndan (USGS) Küresel Önemli Deprem Veritabanı.
