KAHRAMANMARAS, — ve Suriye’deki yetkililerin bu hafta meydana gelen depremlerde ölü sayısının 21 bini aştığını açıklamasının ardından, sarı renkli ekskavatörler Perşembe günü bir çam ormanının kenarına uzun hendekler kazarak, çöken binalardan kurtarılan yüzlerce kişinin gömüleceği yer sağlamak için harekete geçti.
İlk depremin merkez üssüne yakın bir şehir olan Kahramanmaraş’ın hemen dışındaki derme çatma, hızla genişleyen mezarlık, küçük bir mezar kazıcı taburu, savcılar, morg işçileri ve diğerlerinden aşağı inerken, önümüzdeki haftalarda kurbanları gömmek için gerekli olacak büyük çabayı aktardılar.
Başka yerlerde, hayatta kalanları kurtarmak ve depremler nedeniyle yerinden edilen on binlerce kişiye yardım etmek için umutsuz çabalar hâlâ sürüyor. Bir BM yardım konvoyu Perşembe günü Türkiye üzerinden isyancıların elindeki kuzeybatı Suriye’ye geçerek, her iki ülkedeki deprem felaketinden bu yana ilk kez.Suriye’deki toparlanma çabaları, ülkeyi hükümet ve muhalefet kontrolü bölgelerine bölen iç savaşın etkileriyle engellendi . Birleşmiş Milletler, teslimat yollarındaki hasarın, milyonlarca insanın yerinden edildiği ve birçoğunun kamplarda yaşadığı isyancı yerleşim bölgesine yapılan yardımı geciktirdiğini söyledi.
Enkazda daha fazla insan bulma umudu sınırın her iki tarafında da devam ediyor ve Türkiye’de hayatta kalanlar ve muhalif siyasetçiler, hükümetin felakete yavaş ve gelişigüzel tepki verdiğini söyledikleri şeyden duydukları hayal kırıklığını dile getirdiler.
Uluslararası ekipler , enkazın altında insan kokusu bulmak için ekipman ve kurtarma köpekleriyle Türkiye’ye gelse de, dondurucu soğuklar ölüm olasılıklarını artırdı. Ancak hem Türkiye’de hem de Suriye’nin isyancıların kontrolündeki bölgelerinde kurtarma ekipleri, zamana karşı yarışarak küçük çocuklar da dahil olmak üzere hayatta kalanları enkazdan çıkarmaya devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay , Türkiye’de ölü sayısının Perşembe günü en az 17.674’e yükseldiğini ve 72.000’den fazla yaralı olduğunu söyledi.
Suriye’nin hükümet kontrolündeki bölgelerinde ölü sayısı 1.347’ye yükseldi ve 2.295 kişi yaralandı . Suriye’nin kuzeybatısında, gönüllü sivil savunma güçleri 2.030’dan fazla kişinin öldüğünü ve 2.950’den fazla kişinin yaralandığını bildirdi , bu sayının artmasını beklediklerini söylediler.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi sözcüsü Jens Laerke, Perşembe günü Türkiye’den yardım taşıyan altı tırın Suriye’ye geçtiğini söyledi. Normalde yardım konvoyları tarafından kullanılan yoldaki ciddi hasar, operasyonları geciktirdiğini ifade etti.
Erdoğan vatandaşları sabırlı olmaya çağırdı ve parçalanmış kasaba ve şehirleri yeniden inşa etme sözü verdi. Hükümet tahminlerine göre 6.400’den fazla bina yıkıldı. Türk hükümetinin ailelere 10.000 Türk lirası veya yaklaşık 530 dolar teklif edeceğini söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Perşembe günü yaptığı açıklamada , 100’e yakın ülke ve yüzlerce sivil toplum kuruluşunun Türkiye’ye tıbbi yardımda bulunduğunu ve 56 ülkeden 6 bin 300’den fazla acil durum personelinin geldiğini söyledi. Dünya Bankası ayrıca yardım ve kurtarma çabaları için Türkiye’ye 1,78 milyar dolarlık yardım açıkladı.
Türkiye’deki bir ABD afet müdahale ekibi Adıyaman’daki arama kurtarma operasyonlarına yardım ediyordu. USAID yöneticisi Samantha Power , ABD’nin Türkiye ve Suriye’deki insanlara 85 milyon dolar insani yardım sağlayacağını söyledi.
Türkiye’nin güneyinde hayatta kalanlar, yardım kuruluşları tarafından dağıtılan çadır ve battaniyeler için mücadele etti. Sevdiklerini kaybeden aileler herhangi bir yardım almadan enkazı kaldırdı; bazı yerlerde ağır ekipmanların gelmesi günler aldı.
Parçalanmış Adıyaman kentinde Pakistanlı kurtarma ekibinin lideri Muhammed Farhan Khalid, “Durum çok kötü” dedi. Türkiye’deki depremleri 2005’te Keşmir’de onbinlerce kişinin ölümüne yol açan depreme benzetti.
Afet birçok çocuğu da yetim bıraktı. Türkiye’nin sosyal hizmetler bakanı Perşembe günü yaptığı açıklamada, 16 bebeğin güneydeki Kahramanmaraş’tan başkent Ankara’ya devlet kurumları tarafından bakılmak üzere uçakla gönderildiğini söyledi.
