Birleşmiş Milletler (BM), dünya genelinde tehlikeli bir iklim felaketinin yaklaştığına dair kritik bir uyarı yaptı. BM Çevre Programı (UNEP) tarafından yayımlanan yıllık raporda, bu yüzyılın sonuna kadar küresel sıcaklık artışının 3,1°C’ye ulaşabileceği vurgulandı. Bu artış, küresel ısınmayı 1,5°C ile sınırlama hedefinin ciddi tehlike altında olduğunu gösteriyor. UNEP, mevcut emisyon kesintilerinin yetersiz kaldığını ve bu hedefin “yakında ölebileceği” uyarısında bulundu.
Rapora göre, küresel sıcaklık artışı 2,6°C ile 3,1°C arasında değişebilir. Bilim insanları, bu seviyedeki bir artışın geri dönülemez ekolojik ve ekonomik sonuçlara yol açacağını belirtiyor. Sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, seller ve doğal ekosistemlerin çöküşü gibi felaketlerin kapıda olduğunu vurgulayan BM yetkilileri, mevcut önlemlerin bu tehditleri engellemekte yetersiz kaldığını belirtiyor.
Bu uyarı, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenecek Cop29 zirvesi öncesinde geldi. Zirvede, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele için daha fazla finansman talep etmesi bekleniyor. Ayrıca, ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik daha iddialı planlar üzerinde tartışmalar yürütülecek.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, raporla ilgili yaptığı açıklamada, dünyanın “gezegensel bir ipte yürüdüğünü” ifade etti. Guterres, “Ya liderler emisyon açığını kapatır ya da iklim felaketine doğru sürükleniriz. En büyük acıyı ise yoksullar ve savunmasızlar çekecek” dedi. Ayrıca, dünya hükümetlerini acilen sera gazı emisyonlarını düşürmeye ve fosil yakıtlardan kurtulmaya çağırdı.
2015 Paris İklim Anlaşması, küresel sıcaklık artışını “2°C’nin oldukça altında” tutma ve 1,5°C’yi geçmeme hedefiyle imzalanmıştı. Ancak UNEP, mevcut iklim planlarının bu hedeflere ulaşmaktan uzak olduğunu belirtiyor. Rapor, küresel sera gazı emisyonlarının 2023 yılında, bir önceki yıla göre %1,3 oranında arttığını ortaya koydu. Emisyonların %77’sinin ise G20 ülkelerinden kaynaklandığı ifade edildi.
BM raporuna göre, mevcut politikalarla dünya 3,1°C’lik uzun vadeli bir ısınma riskiyle karşı karşıya. Ülkeler, 2030’a kadar iklim planlarını tamamen uygulasalar bile sıcaklık artışı 2,6°C-2,8°C arasında olacak. Antonio Guterres, “Şu anda insanlar, devasa kasırgalar, kutsal kitap niteliğindeki seller ve orman yangınları gibi iklim felaketlerinden muzdarip. Bu politikalar bizi felakete sürüklüyor” diye konuştu.
UNEP İcra Direktörü Inger Andersen ise, küresel ısınmayı 1,5°C ile sınırlama hedefinin yakında öleceğini ifade etti. Andersen, Cop29’da daha güçlü ulusal planların hazırlanması ve fosil yakıtların kullanımını acilen azaltılması gerektiğini vurguladı.
UNEP raporunda, yıllık sera gazı emisyonlarının 2030’a kadar %42, 2035’e kadar ise %57 oranında azaltılması gerektiği belirtiliyor. Bu hedeflere ulaşmak için küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması, fosil yakıtlardan vazgeçilmesi ve doğal habitatların korunması gerekiyor. Aksi halde, dünya ekosistemi geri dönüşü olmayan bir felakete doğru sürüklenecek.
Uzmanlar, küresel sıcaklık artışının tehlikeli eşiği geçmesi durumunda, dünyada milyonlarca insanın yerinden edileceğini, gıda ve su kıtlığının artacağını ve ekonomik krizlerin tetikleneceğini belirtiyor. Cop29 zirvesi, bu kritik dönemde ülkeler için büyük bir fırsat olarak görülüyor.
