İstanbul’un düşman işgalinden kurtuluşunun 101. yıl dönümü, 6 Ekim 2024 Pazar günü düzenlenen törenlerle coşkuyla kutlanıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yapılan açıklamaya göre, İstanbul halkı bu özel güne toplu taşıma araçlarını ücretsiz kullanarak katılabilecek. Ancak Marmaray’ın bu uygulama dışında kalacağı bildirildi.
6 Ekim İstanbul’un kurtuluş gününde, İBB’nin sağladığı ücretsiz toplu taşıma hizmeti sayesinde vatandaşlar kent genelinde düzenlenen etkinliklere rahatlıkla katılabilecek. İBB’nin duyurusuna göre, İETT otobüsleri, Metrobüs, Şehir Hatları vapurları, Özel Halk Otobüsleri, Özel Deniz Yolu Toplu Ulaşım Motorları ile Metro İstanbul’un işlettiği tramvay, metro, füniküler, tünel ve teleferik hatları ücretsiz hizmet verecek. Ancak TCDD’ye bağlı Marmaray, ücretli hizmet vermeye devam edecek.
İstanbul’un kurtuluşu, Türk Ordusu’nun İzmir’e girmesinden sonra başlayan süreçle şekillendi. Fahrettin Paşa komutasındaki 5. Süvari Kolordusu’nun, İtilaf Devletleri’nin kontrolündeki tarafsız bölgeye ilerlemesi üzerine Fransız ve İtalyan kuvvetleri geri çekildi. İngiltere, Ankara Hükûmeti ile anlaşma yollarını aramaya başlarken, İngiliz birlikleri Çanakkale Boğazı’nda savunma pozisyonu aldı. Ancak Türk birlikleri, direnişle karşılaşmadan tarafsız bölgeye girdi ve ilerlemeye devam etti. İngiltere’de bu durum, Winston Churchill’in de içinde bulunduğu bir grup bakanın istifasıyla sonuçlandı.
İzmir’in kurtuluşunun ardından, Damat Ferit Paşa 21 Eylül 1922’de ülkeden kaçtı. Mudanya Mütarekesi’ne göre, Trakya topraklarının teslimi süreci başladı ve Mustafa Kemal Paşa’nın isteğiyle Refet Paşa İstanbul’a gönderildi. Refet Paşa, 19 Ekim’de İstanbul’a geldiğinde işgal resmen sona ermemişti. Çünkü işgal kuvvetlerinin şehri terk etmesi, Lozan Antlaşması’ndan sonra gerçekleşecekti.
24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra İtilaf Devletleri, 23 Ağustos 1923 itibarıyla İstanbul’u boşaltmaya başladı. Son İtilaf birliği 4 Ekim 1923’te Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti. 6 Ekim 1923’te ise Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul’a girerek işgale resmen son verdi. 4 yıl 10 ay 23 gün süren işgal, böylece sona erdi ve 6 Ekim, her yıl İstanbul’un kurtuluş günü olarak kutlanmaya başlandı.
İstanbul’un kurtuluşunun 101. yılı etkinlikleri şehir genelinde büyük bir coşkuyla devam ederken, vatandaşlar ücretsiz ulaşım imkânını kullanarak kutlamalara katılıyor. Törenlerde, İstanbul’un işgal yılları ve kurtuluş mücadelesi bir kez daha hatırlatılıyor.
